Richard Sennet - Ciało i kamień. Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu

Czytam do doktoratu (wow - jak to brzmi! :P) taką książkę, która w interesujący sposób przedstawia związki człowieka, jego ciała z miastem na przestrzeni dziejów. Poniżej obszerny cytat komentujący przypowieść F. Nietschego o jagniętach i jastrzębiach. Pozostawiam do własnego osądu.

"W przypowieści o chrześcijańskich jagniętach i pogańskich jastrzębiach Nietzsche nie silił się na bezstronność ani na wierność prawdzie historycznej. Przypowieść nie umiałaby wyjaśnić ani świadomego połączenia determinacji z pesymizmem u gladiatorów, ani fizycznej odwagi chrześcijanina, który pozbawia się męskości. Rozdźwięku między umysłem a ciałem też nie wymyślili chrześcijanie. Jak się przekonaliśmy, ów rozdźwięk narodził się wśród nagich Greków, których Nietzsche wysławiał jako ludzi wolnych. Największy błąd przypowieści tkwi gdzie indziej - w fałszywej interpretacji władzy. Nietzsche nie rozumie, że brutalna siła nie wystarczy do dominacji. Gdyby wystarczyła, panujący nigdy by się nie starali uprawomocnić swojej potęgi. Takie starania tworzą język usprawiedliwień, którym wcale nie przemawia się do władcy: to sam władca nim przemawia. Ponadto przypowieść nie uwzględnia zachowania istot słabych, lecz niepodobnych do jagniąt. Słabi ludzie próbują zapanować nad własnym ciałem, po to żeby stawić opór silnym.

Historia ciała w pogańskim mieście - czy to w Atenach, czy w Rzymie - świadczy przeciwko owej przypowieści napisanej w imieniu "poganina". Wyidealizowane greckie ciało osłabiła jego własna siła głosu. Kobiece rytuały w Atenach Peryklesa opierały się wszechwładnemu systemowi, podkreślając zarówno moc wstrzemięźliwości, jak i moc pożądania. W Rzymie widoczny porządek zawarty w ciele, ustalony przez Witruwiusza, a przez Hadriana wprowadzony w życie, uwięził Rzymian w świecie pozorów. Sprzeciw wobec tego porządku dał chrześcijanom siłę, aby mogli się pozbawić korzeni, wyruszyć na pielgrzymkę w czasie: siłę tę czerpali z pogardy dla własnego ciała. W starożytności jagnię nie było ofiarą ludzkiego jastrzębia, lecz jego sobowtórem." (s. 121 - 122)

Wszystkiego najlepszego w Dniu Wolności!

Dzisiaj mija kolejna rocznica pierwszych wolnych wyborów po upadku komunizmu. Chyba przez niedopatrzenie nie jest to oficjalne święto narodowe. Dzisiaj w Trójce płynęły przez cały dzień osobiste wspomnienia słuchaczy związane z tym wyjątkowym czasem w 1989 roku. Ja z tego czasu pamiętam mnóstwo samoróbnych plakatów wyborczych, którymi usłana była droga z Radawnic, gdzie mieszkaliśmy, do Głogowa. Na plakatach nieładne twarze kandydatów i uniesione dwa palce w znaku zwycięstwa. Miałam wtedy 6 lat i pamiętam, że bardzo bawiła mnie Polska Partia Przyjaciół Piwa i że w owych latach z pasją oglądałam telewizyjne Szopki Noworoczne Jerzego Kryszaka i Andrzeja Zaorskiego i z lubością odnajdywałam podobieństwa prawdziwych polityków do ich zwierzęcych odpowiedników w "Polskim ZOO". W sumie to chyba wtedy formowała się moja świadomość polityczna :) Pamiętam też, że wiosna roku 1989 była upalna - kilkunastokilometrowa podróż maluchem w pocie czoła była wtedy normą i nikogo nie gorszyła, mało tego: była luksusem w porównaniu do takiej samej podróży autobusem :) A jakie są Wasze wspomnienia tego czasu?

Od kilku lat dnia 4 czerwca rozbrzmiewa w mojej głowie hymn do Wolności - tak prosty w swym przekazie a tak świetnie trafiający w sedno tego, co jest NAJWAŻNIEJSZE!

Chłopcy z Placu Broni - Wolność

Tak niewiele żądam
Tak niewiele pragnę
Tak niewiele widziałem
Tak niewiele zobaczę

Tak niewiele myślę
Tak niewiele znaczę
Tak niewiele słyszałem
Tak niewiele potrafię

Wolność kocham i rozumiem
Wolności oddać nie umiem

Tak niewiele miałem
Tak niewiele mam
Mogę stracić wszystko
Mogę zostać sam

Wolność kocham i rozumiem...

Tak niewiele miałem
Tak nie wiele mam
Mogę stracić wszystko
Mogę zostać sam

Wolność kocham i rozumiem...